مرکز عملیات شبکه (به انگلیسی: Network Operations Center) که در محاوره فنی به آن ناک گفته میشود، محلی است که مانیتورینگ و مدیریت شبکههای کامپیوتری در آن انجام می گردد. ناک توسط سازمانهای کسبوکار، عامالمنفعه، دانشگاهها و سازمانهای دولتی برای مشاهده محیطهای شبکهای پیچیده که نیاز به حداکثر دسترسی دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. پرسنل ناک مسئول مانیتورینگ یک یا چند شبکه در شرایط معینی هستند که ممکن است برای دوری از افت سرویس نیازمند توجه خاصی باشند. سازمانها ممکن است بیشتر از یک ناک داشته باشند، هم به منظور مدیریت شبکه های مختلف و هم به منظور افزونگی در شرایطی که یکی از سایت ها خارج از دسترس باشد. علاوهبر نظارت بر شبکههای داخلی و خارجی از زیرساختهای مرتبط، ناکها میتوانند با نظارت بر شبکههای اجتماعی، رهبری جریانهای مخرب را به دست بگیرند.
چیدمان مرکز عملیات شبکه
مراکز عملیات شبکه غالباً از چند ردیف میز تشکیل شدهاند؛ روی این میزها به سمت دیوار ویدئویی (Video Wall) قرار دارد که به طور معمول جزییات آلارمهای بسیار مهم، حوادث جاری و عملکرد شبکه را نمایش میدهند. در بعضی مواقع گوشه این دیوار به نمایش اخبار و یا وضعیت آب و هوا و کانالهای تلویزیونی اختصاص مییابد تا تکنسینهای ناک از اتفاقات در حال جاریای که ممکن است روی شبکه یا سیستمی که مسئول آن هستند، تأثیر بگذارد، آگاه شوند.
وظایف مرکز عملیات شبکه
ناکها مشکلات را تحلیل، شناسایی و عیبزدایی میکنند و با تکنسینها و ناکهای دیگر سایتها ارتباط برقرار میکنند و مشکلات را با وضوح پیگیری میکنند، ناکها به سرعت مشکلات را در صف انجام قرار میدهند. برای شرایط سختتری که قابل پیشبینی نیست، مانند قطع شدن برق یا بریده شدن کابل فیبر نوری، روش کار ناکها در این مواقع تماس فوری با تکنسینها و برطرف کردن مشکل است.
وظایف اصلی پرسنل ناک شامل موارد زیر است:
- نظارت بر شبکه (Network Monitoring)
- واکنش به رویداد (Incident response)
- مدیریت ارتباطات (Communications management)
- گزارش مشکلات (Reporting problems)
مراکز عملیات شبکه اغلب مسائل را در یک سلسله مراتبی تنظیم میکنند، بنابراین اگر مشکلی در یک زمان تعریف شده حل و فصل نشد، در سطح بعدی برای سرعت بخشیدن به برطرف کردن مشکل اطلاعرسانی میکنند. ناکها گاهی اوقات چندین لایه پرسنل دارند، که بر اساس تجربهها و مهارتهای تکنسینها تعریف میشوند. تکنسین جدید تازه استخدام میتواند ردیف 1 در نظر گرفته شود، درحالیکه تکنسینی با چندین سال سابقه در ردیف 3 یا ردیف 4 در نظر گرفته شود. به این ترتیب بعضی از مشکلات در داخل ناک برطرف میگردند قبل از اینکه تکنسین سایت یا مدیر شبکه درگیر آن شوند.